مهمترین قطعات داخلی یخچال فریزر و کاربرد های آنها
مهمترین قطعات داخلی یخچال فریزر و کاربرد های آنها:
کمپرسور:
کمپرسور قلب یخچال فریزر محسوب می شود و به همین دلیل نسبت به سایر اجزا از اهمیت بالایی برخوردار است. دو وظیفه ی اصلی کمپرسور یخچال به شرح زیر می باشد:
- گردش گاز یا سیال تبرید (حول سیستم)
- تغییر فشار مبرد ( فشردن گاز یا سیال و تبدیل آن به مایع )
کمپرسور ها به لحاظ طراحی در سه گروه دسته بندی می شوند:
- کمپرسورهای بسته (Hermetic)
- کمپرسورهای نیمه باز (Semi-Hermetic)
- کمپرسورهای نوع باز (Open type)
کمپرسورهای مورد استفاده در یخچال های خانگی از نوع هرمتیک می باشد. در کمپرسور هرمتیک، موتور در یک پوسته فولادی کاملا آبند شده ( جوشکاری شده ) قرار دارد . این امر از نفوذ گرد و غبار و سایر آلاینده‌هایی که موجب اختلال در کار کمپرسور می شود جلوگیری کرده و احتمال نشت یا ریزش مایعات (سیال) را به صفر می رساند . فقط تعدادی لوله و اتصالات الکتریکی از پوسته خارج می شوند.
آور لود:
یک جزء کوچک یخچال است که از کمپرسور محافظت می کند و روی کمپرسور نصب می شود. اگر سیم پیچ کمپرسور خیلی داغ شود یا جریان ورودی به کمپرسور خیلی زیاد باشد، کمپرسور را خاموش می کند و وقتی دما پایین آمد دوباره کمپرسور را روشن می کند.
نکته: یکی از دلایل اصلی روشن نشدن یخچال می‌تواند خرابی اورلود باشد.
کندانسور:
کندانسور در بین سایر اجزای یخچال فریزر از ظاهری خاص برخوردار بوده که وظیفه تبادل حرارت را بر عهده دارد. در برخی از یخچال ها تبادل حرارت به صورت طبیعی با هوای اتاق و در برخی دیگر به کمک فن انجام می شود. در واقع کندانسور یک مبدل حرارتی است که گرما را به بیرون منتقل می کند و مبرد را خنک می کند و به مایع تبدیل می کند. کندانسور یخچال فریزر شامل انواع زیر می باشد:
کندانسور هوایی یا بیرونی که در پشت یخچال فریزر به صورت یک شبکه ی توری مانند می باشد و امروزه این نوع را در یخچال فریزرهای جدید کمتر میبینیم، البته این نوع کندانسور چون با محیط سطح تماس کمتری دارد دیرتر گرد و غبار می گیرد.
کندانسور پاکتی یا مکعبی یا حجمی که در کنار کمپرسور و یا زیر یخچال تعبیه شده است و حتما این نوع کندانسور باید توسط یک فن خنک شود و گرمای اطراف و درون کندانسور را مکش کرده و به سمت کمپرسور هدایت میکند. این مدل کندانسور یخچال با محیط بیرونی یخچال فریزر تماس کمتری داشته در نتیجه بیشتر نیاز به تمیز کردن دارد.
کندانسور درون بدنه ی کابین یخچال فریزر یا کندانسور مخفی این نوع کندانسورها بین ورق و فوم بدنه ی یخچال قرار دارند، در واقع به دو طرف بدنه ی یخچال چسبیده اند. در این نوع از کندانسورها بدلیل اینکه بدنه ی خارجی یخچال فریزر حرارت کندانسور را منتقل می کند و بدنه ی یخچال فریزر سطح وسیع و هم سطح رنگی تمیزی دارد، گرد و خاک به ندرت از انتقال حرارت جلوگیری می کند.
توجه: حداکثر فاصله بین یخچال و دیوار پشتی باید 30 سانتی متر باشد تا تبادل حرارت راحت باشد.
نکته: انباشته شدن خاک و گرد و غبار روی لوله های کندانسور فرآیند تبادل حرارت و در نتیجه عملکرد خنک کنندگی یخچال را مختل می کند. بنابراین، آن را به طور منظم تمیز کنید و این کار را با دقت انجام دهید.
لوله مویرگی و شیر انبساط:
خروجی مبرد وارد یکی دیگر از اجزای یخچال به نام لوله مویین می شود. این یک لوله با طول ثابت با قطر بسیار کم است که بین کندانسور و اواپراتور نصب می شود.
اندازه و طول لوله مویی به نوع گاز مبرد، نوع کمپرسور و قدرت اواپراتور بستگی دارد و قطر آن بین 0.5 و 2.28 میلی‌متر در یخچال و کولر گازی متغیر است. فشار مبرد با عبور از لوله مویی کاهش یافته و باعث کاهش شدید دما در اواپراتور می شود.
اواپراتور:
اواپراتور از لوله های مسی یا آلومینیومی مارپیچی ساخته شده است که عامل انتقال حرارت می باشند و مایع مبرد را به گاز تبدیل می کند و گرما را از هوای داخل محفظه جذب می کند (عملکرد آن عکس کندانسور می باشد). در داخل لوله های اواپراتور مایع مبرد یا گاز جریان داشته و همین امر موجب سرمازایی می شود. اواپراتور در اشکال و اندازه های مختلف نسبت به اندازه و سایز یخچال فریزر و سایدبای سایدهای نوفراست ساخته می شود.
نکته : در برخی از اواپراتورهای یخچال، یک هیتر جهت انجام دیفراست ( سیستم یخ زدایی ) وجود دارد.
اواپراتور در برخی از یخچال ها دارای فن جهت گردش هوا در داخل محفظه می باشد و در برخی دیگر از یخچال ها این گردش به صورت طبیعی انجام می شود و فاقد فن می باشد. برخی از یخچال ها دارای دو اواپراتور مجزا برای محفظه یخچال و فریزر هستند .
نکته: در یخچال هایی که دارای دو اواپراتور هستند، با آکومولاتور به یکدیگر متصل می شوند.
نکته: در یخچال های دارای یک اواپراتور (که داخل محفظه فریزر نصب می شود) دمای اتاق یخچال توسط دمپر یا دیفیوزر کنترل می شود.
فیلتر خشک کن:
این قطعه آلودگی و ذرات ریز و رطوبت را از مبرد می‌گیرد. این فیلترها حاوی مواد جاذب رطوبت مثل ژل سیلیکا هستند. فیلتر خشک‌کن در واقع با گرفتن آلودگی و رطوبت موجود در مبرد، از کمپرسور یخچال محافظت میکند. رطوبت می‌تواند در روغن کمپرسور حل شده و به همراه مبرد تولید اسید کند و به کمپرسور آسیب برساند. همچنین کمترین ذره رطوبت احتمالی در سیکل می‌تواند در انتهای لوله مویی تبدیل به بلورهای یخ شده و باعث مسدود شدن مسیر و در نهایت اختلال در عملکرد یخچال گردد.
ترموستات
این قطعه یخچال دمای داخل یخچال را کنترل می کند. سنسور ترموستات مستقیماً به اواپراتور متصل است و قابل تنظیم است. وقتی دمای یخچال به دمای مورد نظر رسید، ترموستات به طور اتوماتیک جریان برق به کمپرسور را قطع میکند و با تغییر دوباره دما فعال شده، برق را به کمپرسور می‌رساند. در یخچال های مدرن، تغییرات دما توسط سنسورها و برد الکترونیکی کنترل می شود
دیفیوزر یا دمپر
در یخچال فریزرهایی که دارای یک اواپراتور هستند، دیفیوزر یخچال به تنظیم جریان هوای سرد از بخش فریزر به محفظه یخچال کمک میکند. این قطعه یک سنسور دمایی دارد که توسط ترموستات یخچال کنترل می‌شود. وقتی سنسور دیفیوزر حس کند که هوای داخل یخچال خیلی گرم شده، دریچه بین دو محفظه را باز میکند و هوای سرد از فریزر به یخچال منتقل و باعث خنک شدن یخچال می‌شود.
نکته: در برخی از یخچال ها دیفیوزر توسط برد الکترونیکی و سنسورهای مربوطه و در برخی به صورت دستی تنظیم می شود.
سیستم یخ زدا یا دیفراست:
وظیفه این قطعه از بین بردن یخ اضافی یا برفک تشکیل شده در فریزر است. این کار را می‌توان به صورت دستی با فشار دادن دکمه ترموستات انجام داد یا به صورت اتوماتیک توسط سیستمی متشکل از یک گرم‌کننده الکتریکی (المنت) و یک تایمر انجام می‌شود.
المنت حرارتی:
مواد غذایی دارای رطوبت هستند و این رطوبت می‌تواند توسط سطوح اواپراتور جذب و به برفک تبدیل شود. برفک ایجاد شده روی سطوح اواپراتور به مرور زمان بیشتر و باعث اختلال در انتقال گرما به اواپراتور می‌شود. به این ترتیب دمای داخل یخچال افزایش یافته و گرم می‌شود و سردی آن کاهش می‌یابد. بنابراین اواپراتور باید به مکانیسمی مجهز باشد که این برفک‌ها را ذوب کرده و از یخچال خارج نماید. این کار توسط یک هیتربرقی یا المنت در زمانبندی خاص انجام می‌گیرد. برفک آب شده از روی سطوح اواپراتور از طریق یک مجرا به بیرون یخچال هدایت می‌شود و معمولا در انتها، بر روی کمپرسور یا کندانسور می‌ریزد تا تبخیر شود.
توجه: اگر یخچال شما اصلا خنک نمی شود، احتمالا المنت بخاری معیوب است.
آکومولاتور:
این قطعه مخزن مبرد است و آن را ذخیره و در صورت نیاز آزاد میکند. آکومولاتور را قبل از کمپرسور نصب می‌کنند و وظیفه دیگر آن جلوگیری از ورود مایع به داخل کمپرسور یخچال است. در غیر این صورت کمپرسور آسیب جدی خواهد دید.
نکته: در یخچال‌های خانگی، پوسته بدنه خارجی کمپرسور هرمتیک به‌عنوان آکومولاتور در نظر گرفته می‌شود و آکومولاتور مجزا برای یخچال‌های خانگی وجود ندارد.
گاز مبرد:
مبرد یک ماده سرمازا است که به طور دائم در داخل مدار سیکل تراکمی یخچال به‌صورت یک سیال جریان دارد. کمپرسور این ماده خنک‌کننده را با کمک موتور الکتریکی به جریان می‌اندازد. مبرد گرمای مواد غذایی را از طریق اواپراتور گرفته و از طریق کندانسور وارد هوای بیرونی میکند.
مبردها انواع مختلفی دارند. در بیشتر یخچال‌های خانگی از مبرد R134a و مبرد R600a استفاده می‌شود.
تذکر: مدارهایی که مبرد در آنها جریان دارد باید شرایطی داشته باشند که امکان نشت مبرد نباشد.
مقدار مبرد در داخل سیکل کاملا اندازه معینی دارد و اگر کم یا زیاد شود، بازدهی سیکل کاملا کاهش می‌یابد. مقدار مبرد با توجه به ابعاد و ظرفیت و نوع یخچال متفاوت است.
هشدار: همیشه مراقب نشت مبرد در مدار تبرید باشید. این مسئله می تواند به شدت به یخچال و شما آسیب برساند.
